Ấn tượng đầu tiên khi tiếp xúc với nghệ sĩ Hồng Liên có lẽ đó là sự thẳng thắn ẩn trong chất giọng khá đặc biệt và cái duyên với Ví, Gặm. Hơn 20 năm gắn bó với nghề, tình yêu và sự nhiệt huyết ở Ví, Giặm của chị vẫn nặng sâu như thủa ban đầu.
Nghệ sĩ Hồng Liên sinh ra và lớn lên tại xã Cát Văn, Thanh Chương, Nghệ An. Ngay từ khi còn là một cô bé, Hồng Liên đã thể hiện năng khiếu và niềm đam mê ca hát dù trong gia đình không có ai theo nghệ thuật. Các cuộc vui liên hoan văn nghệ của thôn, xã hay của trường đều có sự góp mặt của Hồng Liên.
Sau khi tốt nghiệp phổ thông, để thoả niềm đam mê Hồng Liên thi tuyển và đỗ vào lớp trung cấp Diễn viên của trường CĐ Văn hóa Nghệ thuật Nghệ An. Trong thời gian 03 năm học tại Trường, chị có cơ hội được tham gia biểu diễn nhiều chương trình, cuộc thi, liên hoan văn nghệ cho các đơn vị, là bước đệm cho những trải nghiệm ở môi trường nghệ thuật để tiếp tục học tập, trau dồi chuyên môn của mình.
Cái duyên phận của chị gắn với Nhà hát dân ca Nghệ An cũng thật ấn tượng, tốt nghiệp lớp Trung cấp diễn viên, Hồng Liên về đầu quân cho đoàn Dân ca. Tuy nhiên do hoàn cảnh gia đình cũng như những khó khăn ban đầu Hồng Liên quyết định chuyển công tác về huyện nhà tại Trung tâm Văn hoá huyện Thanh Chương. Từ diễn viên dân ca chuyên nghiệp về làm nghiệp dư tại huyện, Hồng Liên cũng đã rất năng nỗ cống hiến. Trong thời gian này, ngoài nhiệm vụ chuyên môn, Hồng Liên vẫn được các đơn vị, ngành mời tham gia biểu diễn tại các cuộc liên hoan, hội diễn. Năm 2001 đạt Huy chương Vàng tiết mục “Nghĩa vợ tình chồng” liên hoan của ngành Thuế tỉnh Nghệ An tổ chức; Năm 2000 Hội diễn của đơn vị đạt giả A vai diễn mẹ Việt Nam anh hùng trong tiểu phẩm “Tình chị duyên em”.
Sau thời gian công tác và cống hiến tại huyện nhà nhận thấy khả năng của chị, năm 2002 được sự tạo điều kiện của lãnh đạo đơn vị, động viên từ gia đình Hồng Liên trở lại với Nhà hát dân ca Nghệ An, nay là Trung tâm Nghệ thuật truyền thống tỉnh. Ở môi trường chuyên nghiệp, như cá gặp nước nghiệp diễn và tình yêu Ví, Giặm cứ thế quyện lấy cuộc đời chị. Hầu hết trong các chương trình của đoàn Hồng Liên luôn được hát chính bởi giọng hát truyền cảm của mình.
Ấn tượng hơn cả khi nhắc đến Hồng Liên trên sân khấu phải kể đến vai Bà cả trong tiểu phẩm “Một ông hai bà” do NS Hồng Liên với vợ chồng NSUT Đức Lam, NSUT Minh Thành thủ vai. Hàng trăm đêm diễn, vở diễn vẫn được khán giả hào hứng đón nhận bởi sự diễn xuất thông minh, hóm hỉnh và linh hoạt trên sân khấu của các nghệ sĩ, đã đem lại sự phấn khích và thành công của đêm diễn.
Trong nghiệp diễn về Kịch hát dân ca Ví, Giặm nghệ sĩ Hồng Liên cũng đã được hoá thân vào nhân vật trong các vở diễn như vai Thị Nở trong vở “Thị Nở đêm trăng”, Kịch ngắn “Đứa con nối dõi”, vai bà Tủn vở “Cánh cò trong bão” tại Liên hoan sân khấu Tuồng dân ca kịch, bài chòi chuyên nghiệp toàn quốc năm 2022,… Đặc biệt là vai Thứ phi trong vở “Quyền uy và tội ác” đã mang về Huy chương Bạc cho Hồng Liên tại Liên hoan Nghệ thuật Sân khấu Tuồng và Dân ca kịch chuyên nghiệp toàn quốc năm 2018.
Sau khi được UBND tỉnh Nghệ An phê duyệt đề án “Bảo tồn và phát huy di sản dân ca Nghệ Tĩnh giai đoạn 2020 – 2025”, công tác truyền dạy dân ca Ví, Giặm trong cộng đồng được chú trọng. Hàng năm Trung tâm Nghệ thuật truyền thống tỉnh mở các lớp truyền dạy dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh tại các địa phương trên toàn tỉnh. Thầy cô đi truyền dạy tại các lớp là các nghệ sĩ gạo cội, có nhiều kinh nghiệm làm nghề và thực hành di sản một cách bài bản. Năm 2022 nghệ sĩ Hồng Liên và một số nghệ sĩ khác đã được điều động về phòng Nghiên cứu, sưu tầm để làm nhiệm vụ truyền dạy dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh.
Từ khi thực hiện Đề án đến nay, Trung tâm mở được 02 lớp truyền dạy cho hạt nhân các CLB dân ca trong toàn tỉnh; 02 lớp truyền dạy cho giáo viên âm nhạc, 04 lớp cho các cháu có năng khiếu về âm nhạc tại các huyện: Nam Đàn, Yên Thành, Diễn Châu và Đô Lương… Đề án giai đoạn đầu đến năm 2025, chú trọng công tác truyền dạy, lan toả dân ca Ví, Giặm tại các địa phương. Với chức năng này nghệ sĩ Hồng Liên là một trong những người nòng cốt đi truyền dạy dân ca Ví, Giặm tại các lớp năng khiếu cho các em học sinh phổ thông. Những làn điệu gốc về dân ca Ví Giặm: Giặm Vè, Cửa quyền, Giặm nối, Giặm ru, Ví đò đưa Sông La, Ví Phường vải, Ví đồng ruộng, các làn điệu cải biên: Hát khuyên, Tứ hoa, Giận mà thương,… được nghệ sĩ Hồng Liên truyền dạy bài bản. Các bạn học sinh rất hứng thú khi vừa được hiểu sâu sắc về ngọn nguồn di sản, vừa được thực hành bằng sự chỉ dạy uốn nắn từ cách hát, cách lấy hơi, nhả chữ một cách bài bản chuyên nghiệp. Những trích đoạn được đưa lên sân khấu học đường như “Mai Thúc Loan”; “Bần hát ghẹo”, “Phụ tử tình tâm” được các bạn học sinh hoá thân vào nhân vật truyền tải rất tự nhiên, tự tin. Rồi những tiểu phẩm “Dê con vâng lời mẹ”, “Công cha nghĩa mẹ ơn thầy”, “Cõi bờ trong tiếng mẹ ru” là những tác phẩm đặt lời mới bằng chất liệu dân ca Ví, Giặm được tác giả biên soạn phù hợp với ngữ cảnh và lứa tuổi học trò nên các bạn tiếp thu nhanh. Hồng Liên cho biết tại mỗi lớp học là một trải nghiệm đầy thú vị cả cô và trò. Được trao truyền lại những kiến thức và kinh nghiệm làm nghề của mình cho thế hệ trẻ là một niềm vinh dự của chị. Mỗi lớp học tuy chỉ diễn ra trong thời gian ngắn, nhưng niềm đam mê không vì thế mà thuyên giảm. Đặc trưng của lớp năng khiếu là tranh thủ thời gian nghỉ hè của các cháu, Trung tâm về các địa phương để tổ chức lớp truyền dạy. Tuy thời tiết mùa hè khắc nghiệt, có những bạn phải đi 20 – 30Km để đến lớp nhưng các em vẫn theo học đầy đủ. Bản thân Hồng Liên cảm thấy rất hạnh phúc khi được các em hưởng ứng nhiệt tình với Ví, Giặm như vậy.
Ngoài ra Hồng Liên còn được Trường Cao đẳng Văn hoá Nghệ thuật Nghệ An tin tưởng mời làm cộng tác viên thường xuyên giảng dạy về bộ môn dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh.
Là một người từng trải, có nhiều kinh nghiệm thực hành di sản, nghệ sĩ Hồng Liên lại được thoả sức đam mê trao truyền dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh cho lớp lớp thế hệ trẻ, chị cảm thấy đó như là sứ mệnh mà mình phải hoàn thành dừ ở cương vị nào và hoàn cảnh nào.
